Alimusrievtti meannudeapmi

Norgga Alimusriekti álggahii doaimmas 1815:s.  Dan rájes leat dieđusge sihke áššit ja duopmárat lassánan.  Alimusrievtti jođiha justitiarius ja earret su, de leat vel gávccenuppelot duopmára.

Juohke áššis álggahuvvo diggi viđain duopmáriin. Áššečađaheami dihtii bargá Alimusriekti guovtti bálddalas ossodagas.  Muhtun háviid lea nu ahte olles Alimusriekti (plenum) meannuda ášši.

Alimusrievtti váiddagoddi adnojuvvo sierra duopmostuollun ja juohke áššis leat golbma duopmára.  Duopmárat oassálastet vuorroortnega mielde goappáge ossodagas ja váiddagottis.

Alimusrievtti hálddahusa jođiha direktevra.  Juridihkalaš čállingottis barget dál njealljenuppelot čielggadeaddji ja okta dain lea čielggadanjođiheaddji.  Čállingotti bargun lea vuosttažettiin bargat váiddagotti ovddas, muhto das maid leat eará doaimmat Alimusrievtti duopmáriid ja direktevrra ovddas.  Alimusrievtti guovtti ossodahkii gullet guokte beavdegirječálli, geat maid leaba juristtat.  Muđui leat vel guoktelogi eará bargi geaid kántorhoavda jođiha.  Alimusrievttis lea maid sierra diehtojuohkinráđđeaddi.

Alimusriekti meannuda sihke siviila áššiid ja ráŋggáštusáššiid ja das lea váldi buot riektesurggiin.

Buot áššiid mat ovddiduvvojit Alimusriektái, meannuda vuos váiddagoddi.  Váiddagotti bargun ii leat dušše mearridit váiddaáššiid hárrái, muhto maiddái doaibmat rátkinásahussan guoddalanáššiid oktavuođas. Guoddaleapmi lea riektegaskaoapmi mii dábálaččat adno vuolit duopmostuoluid dahkan duomuid oktavuođas, ja váidagat adnojit riektecealkámušaid ja mearrádusaid oktavuođas.  Ii ovttage guoddaleami sáhte ovddidit Alimusriektái váiddagotti miehtama haga.

Riikka alimus duopmostuollun galgá Alimusriekti fuolahit riekteovttaláganvuođa ja čielggadit dakko gokko riektedilli sáhttá leat eahpečielggas.  Alimusrievttis lea maiddái ovddasvástádus riekteovdáneamis, láhkarájáid siskkobealde, dakko gokko ođđa servodatčuolmmat dan gáibidit.  Danin meannuduvvojit doppe dávjá dakkár áššit maid olis bohciidit prinsihpalaš gažaldagat konkrehta áššedilálašvuodaid lassin.

Alimusrievtti riektegieđahallamat leat masá álohii njálmmálaččat ja eanaš háviid lea nu ahte vaikko gii sáhttá boahtit daid guldalit.  Muhto doppe ii dáhpáhuva gal njuolggo duođaštallan mas geavahit osolaččaid čilgehusaid ja vihtančilgehusaid nu go gávpot/gielddarievttis ja lágamánnerievttis dahket.  Alimusriekti ii mana báikkiidge geahčadit.

Váiddagoddi meannuda áššiid čálalaččat ja áššit mearriduvvojit áššebáhpáriid vuođul.

Alimusrievtti ja Alimusrievtti váiddagotti mearrádusat almmuhuvvojit Norsk Retstidende ja Lovdata bokte.  Ođđa mearrádusat biddjojit maid Internehttii.