Láhkavuođđu

Láhkamearrádusa doarjjui nana ja doarespolitihkalaš eanetlohku Stuorradikkis. Viiddis ráđđádallamiid bokte  Stuorradikki Justiisalávdegottiin  lei Finnmárkku fylkkadiggi  ja Sámediggi aktiivvalaččat fárus  láhkamearrádusa hábmemis.

Go Finnmárkkuláhka  bođii fápmui, de sirdojuvvojedje  Finnmárkkuopmodaga háldui  dat eatnamat Finnmárkkus  maid  stáhta Statskog SF bokte ovdal hálddašii. Dáinna lágiin sirdojuvvojedje eanaš eatnamat fylkkas  báikkálaš eaiggáduššamii go  Finnmárkku fylkkadiggi ja Sámediggi nammadeaba Finnmárkkuopmodaga stivrra. Eaiggáduššandili ođđasit lágideapmi ii dattege duddjo makkárge loahpalaš čielggadeami vuoigatvuođadiliid hárrái fylkkas.

Dan ektui mii lea dahkkon moanaid eará meahcceguovlluid hárrái  Norggas, de ii leat Finnmárkkus goassege oppalaččat kártejuvvon man muddui báikkálaš ássit guhkesáiggi geavaheami bokte leat oamastan alcceseaset vuoigatvuođaid eatnamiidda ja čáziide. Danne ferte navdit ahte fylkka ássit soitet leat oamastan vuoigatvuođaid guhkesáiggi geavaheami bokte, muhto nu ahte vuoigatvuođat eai  leat juksan formála dohkkeheami, ovdamearkka dihtii láhkavuđut duomuid bokte.

Fuolahan dihtii dán vuoigatvuođakártema nammadii Ráđđehus ggl. res. bokte  njukčamánu 14.b. 2008 sierra komišuvnna (Finnmárkokomišuvnna). Finnmárkokomišuvdna galgá systemáhtalaččat ja guovlluid mielde kártet dálá vuoigatvuođaid eatnamiidda ja čáziide Finnmárkkus.

Lága mielde galgá kárten dáhkkojuvvot duššefal daid eatnamiin maid Finnmárkkuopmodat válddii háldosis suoidnemánu 1.b. 2006, ja mat ovdal ledje Statskog SF hálddus. Kártemii gullet nappo  maiddái eatnamat maid Finmárkkuopmodat dien beaivvi maŋŋil lea vuovdán ovttaskas dahje almmolaš riektesubjeavttaide. Eai galgga datte kártejuvvot dat eatnamat maid Finnmárkkuopmodat ii váldán háldosis suoidnemánu 1.b. 2006, omd. go dat dalle ledje priváhta dahje gieldda opmodahkan.

Ulbmil Finnmárkokomišuvnna  ásahemiin lea doaimmahit  johtilabbot ja dievaslaččabut vuoigatvuođadiliid čielggadeami  Finnmárkkuopmodaga eatnamiin, go mii livččii lean vejolaš dábálaš duopmostuoluid bokte. Dieđusge sáhtášii  gal  juohkehaš guhte guhkesáiggi geavaheami bokte oaivvilda leat oamastan vuoigatvuođaid eatnamiidda ja valljodagaide,  čuoččaldahttit ášši duopmostuoluide,  oažžun várás dohkkehuvvot iežas vuoigatvuođid,  muhto dán vuogi  bokte  ii ollašuvaše vuoigatvuođadilit systemáhtalaš suokkardeapmi.  Go lea divrras jođihit áššiid duopmostuoluin, de soaitá vel geavvat nu ahte dušše sii geain  lea várri jođihit diggeáššiid, ožžot čielggaduvvot vuoigatvuođaideaset.

Láhkanjuolggadusat Finnmárkokomišuvnna lahtuid,  mandáhta ja bargovuogi  birra jna. leat eanas addon Finnmárkkulága 5 kapihttalis (earenomažit §§ 29 gitta 35 rádjai ja §§ 44 gitta 47 rádjai, vrd. vel § 5). Dát njuolggadusat  leat čilgejuvvon dárkileapput  mearrádusain Finnmárkokomišuvnna ja Finnmárkku meahcceduopmostuolu láhkaásahusas, addon gonagaslaš resolušuvnnas njukčamánu 16.b. 2007.

Earáide guorahagat:

• Lov om rettsforhold og forvaltning av grunn og naturressurser i Finnmark fylke (Dárogillii)
• Forskrift om Finnmarkskommisjonen og Utmarksdomstolen for Finnmark (Dárogillii)
• Kongelig resolusjon om oppnevning av Finnmarkskommisjonen (Dárogillii)