Maid mearkkaša lea váruhuvvon, áššáiduhtton dahje áššáskuhtton?
Ráŋggáštusášši dutkan álgá dávjá das go muhtton oažžu stáhtusa váruhuvvon áššis. Dát ii leat formálalaš stáhtus iige atte makkárge vuoigatvuođaid.
Jus leat váruhuvvon dahkan vearredagu, dá sáhtát oažžut stáhtusa áššáiduhtton dan botta og politiijat dutket ášši. Dat sáhttá ovdamearkka dihte leat jus
• váldot gitta politiijain
• biddjot háldogiddagassii
• burgima oktavuođas
• opmodagat váldojit háldosi
Suollemas dutkandoaimmat, nu mo gulahallanbearráigeahčču, ii atte stáhtusa áššáiduhtton.
Áššáiduhttomin oaččut eanet vuoigatvuođaid, nu go vuoigatvuođa oaidnit áššebáhpáriid ja vuoigatvuođa bealušteaddjái.
Politiija sáhttá loahpahit áššáiduhttoma, mii mearkkaša ahte don it leat šat áššáiduhtton.
Go dutkan lea loahpahuvvon, sáhttá áššáskuhttineiseváldi čállit áššáskuhttinmearrádusa. Dalle oaččut áššáskuhtton stáhtusa. Leat máŋga gáibádusa mat fertejit leat ollašuvvan ovdal go áššáskuhttinmearrádus dahkko. Buot deháleamos lea ahte áššáskuhttineiseváldi galgá leat áibbas sihkar ahte leat dahkan sivahallon vearredagu. Dábálaččat gáibiduvvo ahte leat ádden láhkarihkkoma, ja ahte dahket dan mieleavttus. Muhtun oktavuođain leat dat doarvái ahte don leat láhtten ávvirmeahttumin.
Gáibádus meannuduvvot vigiheapmin
Dus lea vuoigatvuohta meannuduvvot vigiheapmin dan botta og ášši meannuduvvo, dutkama álggus dassái go duopmu celko.
Politiijain lea geatnegasvuohta čielggadit buot beliid áššis, sihke vuostebeliid ja beliid mat leat dutnje buorrin. Dasto lea dus vejolašvuohta bealuštit iežat sivahallamiid vuostá. Dat mearkkaša ahte politiija jearahallamis galggat beassat diehtit manin leat sivahallon áššis.
Dutkama áigge lea dus vuoigatvuohta gáibidit doaibmabijuid mat eastadivčče sivahallama du vuostá, ovdamearkka dihte rievttálaš vihtanuššama bokte. Jus lea áššáiduhtton, de galggat maiddái beassat diehtit gos leat diggečoahkkimat. Doppe lea dus riekti oassálastit ja cealkit iežat oaiviliid.
Riekti bealušteaddjái
Dus lea riekti oažžut veahki bealušteaddjis nu guhká go ášši bistá, dan rájes go ášši dutkagohtet dassái go ášši loahpahuvvo. Dan galgá politiija muitalit bolesgažadeamis.
Goas máksá stáhta goluid?
Almmolašvuohta máksá advokáhta goluid
• go áššáiduhtton lea háldogiddagasas
• áššiin mat gusket lahkonangildosii iežas ruovttus
• áššiin mat dubmejuvvojit dovddastusáššin, jus lea gažaldat čohkkát eavttuhis giddagasas eanet go 6 mánu
• váldošiehtadallamis diggerievttis ja guoddalusduopmostuolus (muhtun spiehkastagaiguin)
Almmolašvuohta ii mávsse dábálaččat advokáhta goluid
• dutkama oktavuođas jus áššáiduhtton ii leat háldogiddagasas
• diggeáššiin mat gusket vuodjinkoartaduogušteapmái dahje lahkonangildosii mii ii guoskka iežas ruktui
• diggeáššiin mat gusket promillavuodjimii / gárrenmirkkovuodjimii
• diggeáššiin sáhkkocelkosa áššiin (sáhko) mat eai leat mearriduvvon
• diggeáššit mat gusket dušše duogušteapmái
Don beasat ieš válljet bealušteaddji
Dábálaččat beasat válljet guđe advokáhta dáhtut bealušteaddjin áššis. Fertejit leat erenoamáš ákkat manne it sáhte válljet advokáhta, ovdamearkka dihte jus advokáhtas lea eará barggut guhkes áiggi badjel nu ahte diggeášši maŋŋona sakka.
Jus válljet advokáhta guovllu olggobealde, de fertet ieš gokčat advokáhta mátkke - orrungoluid ja jávkanbuhtadusgáibádusa.
Jus it dáhtu sierra bealušteaddji, de nammaduvvo okta dain fásta bealušteaddjin guovllus.
Don sáhtát vaikko goas molsut bealušteaddji, jus dat ii mielddisbuvtte ahte ášši maŋŋona. Dus lea maid riekti bálkáhit bealušteaddji maid ieš mávssát. Dušše fásta bealušteaddjit, maid duopmostuollu nammada, leat geatnegahtton váldit badjelasaset barggu. Eará advokáhtat fertejit dábálaččat gárvet bargguid masa leat juo miehtan. Dat mearkkaša ahte advokáhtta galgá veahkehit du jus ášši guoddaluvvo.
Bealušteaddji rolla
Bealušteaddji galgá neavvut ja ovddastit du. Bealušteaddji galgá bearráigeahččat ahte buot mii lea dutnje buorrin boahtá ovdan. Vaikko leat háldogiddagasas ja lea reive- ja lahkonangielddus, de dus lea vuoigatvuohta beassat hállat dahje čállit reivve bealušteaddjin. Politiijain dahje earáin ii leat lohpi guldalit telefovnna ságastallamiid dahje rahpat reivviid maid oaččut.
Bealušteaddjis lea jávohisvuođageatnegasvuohta, ja politiijat eai sáhte gáibidit oažžut dieđuid maid leat muitalan. Bealušteaddji ii sáhte ovddastit eanet go ovtta olbmo geas leat vuostálas beroštumit.
Advokáhtaidsearvi čilge reglene for hvordan advokater skal arbeide. Áššehassan sáhtát don váidalit klage til Disiplinærnemnden for advokater, jus oaivvildat ahte advokáhtta lea láhtten njuolggadusaid vuostá. Jus leat duhtameahttun bealušteaddjin, sáhttá maid váldit oktavuođa áššáskuhttineiseválddiin dahje duopmostuoluin vai oaččut eará bealušteaddji.
Dus ii leat geatnegasvuohta čilget
Politiijain ja áššáskuhttineiseválddiin lea duođaštannoađđi, ja geat galget háhkat dárbbašlaš duođaštusaid áššis. Dus ii leat geatnegasvuohta čilget dahje eará láhkái čohkket duođaštusaid iežat vuostá. Dus lea dábálaččat geatnegasvuohta searvat dikkis masa leat gohččon. Duopmostuollu muitala vejolaš spiehkastagaid. Váldde oktavuođa advokáhtain jus leat eahpesihkkar.