Ovdal go boađát diggái
Go oaččut gohččuma, de galggat dan seammás dieđihit bargoaddái, nu ahte du eretcealkin dieđihuvvo buori áiggis. Čielggat nu johtilit go vejolaš singuin geat leat gohččon du (duopmostuollu, politiija dahje advokáhta) jus áigi ii heive.
Ovdal dikki sáhtát čállit notáhta nu ollu go vejolaš dan maid muittát áššis. Dáid notáhtaid sáhtát váldit mielde. Viidásat sáhtát ráhkkanit iežat go logat notáhtaid, reivviid, dokumeanttaid ja sullasaččaid. Don it galgga hállat earáiguin ášši birra.
Boahtin
Buot diggevisttiin lea vuostáiváldin gos sáhttá oažžut veahki gávdnat vuordinlanja diggelatnjii. Váldde mielde gohččuma. Das čuožžu guđe lanjas ášši lea. Vuordde olggobealde sále. Don vižžot go lea du vuorru. Leage ráhkkanan vuordit, diggeášši lea juo álgán go beasat sisa. Ovdal go don ja eará vihtanat beasset sisa, de galget advokáhtat čilget man birra ášši lea ja mas lea guovtteoaivilvuohta. Dasto galget bealit (siviilaáššiin) dahje áššáskuhtton (ráŋggáštusáššiin) čilget. Dán eai beasa vihtanat guldalit, go sii eai galgga váikkuhuvvot dasa mii daddjo ovdal go ieža galget čilget. Lea váttis rehkenastit man guhká dát bistá. Jus lea earenoamáš ákkat mat dagahit ahte lea váttis vuordit, de váldde oktavuođa ovddalgihtii suinna gii lea gohččon du.
Duođaštus ja dáhkádus
Go boađát diggelatnjii, de dáhttut čuožžut vihtansajis. Dus jerro de namma, gos orut ja nu ain. Dasto jerrot ahte leatgo don sogalaš áššáskuhtton olbmui, gillájeaddjái dahje ášši oasehasaide. Ferte maid muitalit eará dilálašvuođaid birra, ovdamearkka oktasaš ekonomiija birra. Sáhttá leat nu ahte du virggi, soga dahje sullasačča geažil it galgga addit čilgehusa, dahje ahte dus ii leat vuoigatvuohta čilget. Dán galgá duopmár du fuomášuhttit. Don fertet addit dáhkádusa ovdal go čilget iežat. Vuosttažettiin duopmár bivdá du čilget buhtes ja ollislaš duohtavuođa almmá čiegadeames maidege. Dán galggat dáhkidit. Čuoččat dajat: «dan mun dáhkidan».
Dasto jerrot muitalit maid dieđát ášši birra.
Jus it leat áibbas sihkar maid galggat čilget, de sáhtát bivdit jearrat gažaldagaid áššis. Don fertet maid muitalit dan maid don oaivvildat leat relevántan áššái, vaikko ii jerro njuolgga dan birra. Jus leat eahpesihkkar dahje it muitte mii dáhpáhuvai, de muital dan. Don sáhtát geavahit notáhtaid doarjagiin, muhto čilgehus ferte leat njálmmálaš. Jus fuobmát juoidá maid livččet galgan dadjat maŋŋel, de váldde oktavuođa advokáhtain dahje áktorin. Go leat čilgen maid muittát, de oaččut čuovvovaš gažaldagaid duopmáris ja sis geat ovddastit oasehasaid áššis.
Vearrečilgehus sáhttá ráŋggáštuvvot gitta viđa jahkái giddagassii.
Mo mun beasan diehtit duomu?
Jus dus ii leat buhtadusgáibádus áššáskuhtton olbmo dahje doarjjaadvokáhta vuostá, de fertet ieš váldit oktavuođa duopmostuoluin jus háliidat diehtit bohtosa.
Guoddaleapmi
Jus ášši guoddaluvvo diggegottis lágamánneriektái, de fertet jáhkkimis ođđasit addit vihtančilgehusa lágamannerievttis. Jus ášši guoddaluvvo gitta Alimusriektái, meannuduvvo ášši dušše advokáhtaiguin