Vilkår for inndraging

Dommarane: Kaasen, Tønder, Coward, Utgård, Schei

Vilkår for inndraging etter straffelova § 34 når inndragingskravet rettar seg mot eigaren av eit aksjeselskap, mens utbyttet av den straffbare handlinga er motteke av selskapet. Dessutan spørsmål om inndragingssak kan reisast separat før den underliggjande straffesaka er rettskraftig avgjord, jf. straffeprosesslova § 51.

Bakgrunnen for saka var at A i lagmannsretten var dømd for brot på rekneskaps- og meirverdiavgiftslovgivinga. Som dagleg leiar og styreleiar i X var han funnen skuldig i mot vederlag å ha medverka til overføring av nærmare 5 millionar kroner til Finance Credit Norge ASA (FCN) som betaling for ei fiktiv tenesteyting frå FCN der formålet var å blåse opp FCNs driftsresultat. A anka straffutmålinga og det idømde rettstapet til Høgsterett, der saka blei handsama saman med denne saka som sak HR-2008-01088-A (sak nr. 2008/28).

I tilknyting til dei forholda han er straffedømd for, kravde A på vegner av X frådrag for inngåande meirverdiavgift, og dermed fekk selskapet utbetalt kroner 1 188 000 frå staten. Beløpet blei i separat sak kravd inndrege hos A med grunnlag i dei forholda straffedommen omfatta. Tingretten frifann A, mens lagmannsretten idømde inndraging. A anka over bevisvurderinga og rettsbruken.

Høgsterett kom til at straffeprosesslova § 51 ikkje var til hinder for at inndragingskravet blei pådømt før det låg føre rettskraftig dom i straffesaka. Andre ledd i føresegna inneber at ein rettskraftig straffedom ikkje utelukkar ei seinare sak om inndraging knytt til same forhold. Ei slutning frå det meir til det mindre tilsa at heller ikkje ei verserande straffesak bør vere eit hinder. Rimelege grunnar kan gjere at det tek tid å bringe fram pådømmingsgrunnlag i begge typar saker; også omsynet til rask sakshandsaming tilsa derfor at sakene bør kunne gå separat.

Høgsterett fann det klart at utbytte av ei straffbar handling kan inndragast frå personar som i realiteten kontrollerer det selskapet som direkte har fått utbyttet.  A var eineeigar av Z, som igjen var eineeigar av X, og han var dagleg leiar og styreleiar for begge selskapa. Høgsterett slutta seg til lagmannsrettens konklusjon om at A på denne bakgrunnen måtte identifiserast med X i relasjon til inndragingskravet.

Les avgjørelsen i sin helhet